ز اکرمیکاربران زیادی در ماه‌های اخیر از ناپایداری پردازنده های نسل 13 و 14 اینتل، به‌ویژه مدل‌های Core i9-13900K و Core i9-14900K، شکایت کرده‌اند.
این مشکلات به حدی گسترش یافته‌اند که برخی سازندگان بازی تصمیم گرفته‌اند سرورهای مبتنی بر پردازنده های اینتل را با نمونه‌های مبتنی بر AMD جایگزین کنند. این تصمیم نگرانی‌های زیادی را در میان کاربران و توسعه‌دهندگان ایجاد کرده است.
آغاز مشکلات و گزارش‌های ناپایداری
گزارش‌های ناپایداری پردازنده‌های اینتل از مارس ۲۰۲۳ آغاز شده و همچنان ادامه دارد. این مشکلات بیشتر در مدل‌های K، KF، KS و پردازنده هایی با توان پایه ۶۵ وات یا بیشتر مشاهده می‌شوند. هرچند، این ناپایداری‌ها همه مدل‌ها را تحت تأثیر قرار نداده است.
نخستین نشانه‌های مشکلات زمانی ظاهر شد که چند گیمر نسخه آزمایشی بازی Tekken 8 را روی سیستم‌های مجهز به این پردازنده ها اجرا کردند. آن‌ها با خطاهای کمبود حافظه مواجه شدند، حتی با وجود اینکه سیستم‌ها دارای حافظه رم و گرافیک کافی بودند.
واکنش اینتل و سازندگان مادربرد
اینتل در بیانیه‌ای که در ۲۹ آپریل ۲۰۲۴ صادر کرد، مسئولیت این مشکلات را به گردن سازندگان مادربرد انداخت و اعلام کرد که آن‌ها تنظیمات توصیه‌شده را رعایت نکرده‌اند. این گزارش‌ها نشان می‌دهند که سازندگان مادربردهای سری ۶۰۰/۷۰۰ با غیرفعال کردن سیستم‌های حفاظتی حرارتی و قدرت مادربردها، به دنبال دستیابی به بالاترین سطح اورکلاک ممکن بودند و همین امر باعث ناپایداری پردازنده‌ها شد.
شرکت‌های ایسوس و گیگابایت در واکنش به این مشکلات، پچ‌های بایوس را منتشر کردند تا تنظیمات مادربرد را مطابق با توصیه‌های اینتل بهینه کنند. هدف این پچ‌ها رفع مشکلات اجرای برخی بازی‌ها مانند Unreal Engine 5 بود. هرچند، این به‌روزرسانی‌ها نتوانستند مشکلات را به‌طور کامل حل کنند و کاربران همچنان از ناپایداری پردازنده‌ها شکایت داشتند.
تلاش‌های اینتل برای رفع مشکل
اینتل برای کاهش ناپایداری‌ها، دستورالعمل‌های جدیدی را به سازندگان مادربرد ارسال کرد که شامل تنظیمات توصیه‌شده بایوس بود. با این حال، اینتل هنوز نتوانسته بود علت اصلی این مشکلات را به‌طور کامل شناسایی کند و بیشتر در تلاش بود تا اثرات ناپایداری‌ها را به حداقل برساند.
مشکلات استودیوهای بازی‌سازی
برخی استودیوهای بازی‌سازی مانند Alderon Games علناً از مشکلات ناشی از ناپایداری پردازنده های اینتل انتقاد کرده‌اند. این استودیو اعلام کرد که قصد دارد پردازنده‌های معیوب اینتل را از سیستم‌های خود حذف کند و به دیگر توسعه‌دهندگان نیز توصیه کرد تا چنین کاری انجام دهند. این استودیو ادعا کرده که مشکلات پردازنده‌ها می‌تواند به تخریب SSD و حافظه‌ها منجر شود.
آمار و ارقام مربوط به پردازنده‌های آسیب‌دیده
یکی از مشتریان اینتل اعلام کرده که حدود ۸ میلیون پردازنده نسل ۱۳ اینتل ممکن است از این مشکلات آسیب دیده باشند. ۷۵ درصد این پردازنده‌ها شامل مدل‌های 13600K تا 13900K هستند. با این حال، اینتل اعلام کرده که تنها 0.035 درصد از این پردازنده‌ها مشکل دارند، در حالی که برخی منابع دیگر نرخ خرابی پردازنده‌ها را بین ۱۰ تا ۲۵ درصد گزارش داده‌اند.
تشخیص و رفع مشکلات
اینتل در نهایت توانست منشأ اصلی ناپایداری CPUها را شناسایی کند. آن‌ها متوجه شدند که ولتاژ بالای پردازنده‌ها به تخریب رینگ‌باس برخی از آن‌ها منجر شده است. این مشکل به‌دلیل الگوریتم میکروکدی است که ولتاژ پردازنده را افزایش داده و عمر مفید آن را کاهش می‌دهد.
اینتل قصد دارد اواسط ماه میلادی بعدی به‌روزرسانی میکروکد را برای سازندگان مادربرد ارسال کند. این به‌روزرسانی می‌تواند از تخریب تدریجی پردازنده‌ها جلوگیری کند، اما آسیب‌های قبلی را جبران نخواهد کرد.
اینتل همچنین دریافته است که عوامل دیگری مانند مشکلات در فرآیند اکسیداسیون نیز در ناپایداری پردازنده‌های نسل 13 و 14 تأثیرگذار بوده‌اند. اگرچه این مشکلات در سال ۲۰۲۳ برطرف شده‌اند، اما همچنان احتمال بروز مشکلات مشابه در آینده وجود دارد.
اینتل معتقد است که تجربه این شرکت در کنترل ناپایداری پردازنده های نسل 13 و 14 به آن‌ها کمک کرده تا در آینده داده‌ها را بهتر تجزیه و تحلیل کنند. اینتل همچنین ادعا کرده که پردازنده های لپ‌تاپ‌های نسل 14 و CPUهای آینده از آسیب‌های مشابه مصون خواهند بود.
